سیّدمجتبی جلال‌زاده

منتشر شده در خبرگزاری دولتی روسیه (اسپوتنیک)

باز نشر: فردا | مثلث

نفتالی بنت به جو بایدن گفت که با بازگشت واشنگتن به توافق هسته ای با ایران مخالف است اما برخلاف بنیامین نتانیاهو، قصد مخالفت علنی با آن را ندارد.
نفتالی بنت، نخست وزیر اسرائیل به جو بایدن، رئیس جمهور آمریکا گفت که با بازگشت واشنگتن به توافق هسته ای با ایران مخالف است اما برخلاف بنیامین نتانیاهو، سلف خود، قصد مخالفت علنی با آن را ندارد.

در همین زمینه خبرگزاری اسپوتنیک با مجتبی جلال زاده، کارشناس مسایل بین الملل، سیاست آمریکا و تعامل با ایران، گفتگویی انجام داده است:

اسپوتنیک - آیا موضع اسرائیل در برابر ایران تغییر کرده است؟ آیا توافق ایران با ایالات متحده در مورد برجام آسان تر خواهد بود؟ چه پیش بینی هایی در این زمینه وجود دارند؟

سیاست خارجی، سه سال بعد!

(نگاهی به سیاست خارجی دولت یازدهم و جایگاه آمریکا در آن)

🔺هفته‌نامه خبری تحلیلی مثلث، سال 6، شماره 345، 16 بهمن 1395

🔹دریافت فایل (PDF)

شعار «نه شرقی نه غربی» به‌عنوان دکترین اصلی سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران به‌شمار می‌آید. این مفهوم به‌معنای نفی رابطه و گسترش همکاری‌های منطقه‌ای و بین‌المللی بر اساس اصل احترام متقابل و برابری حاکمیت دولت‌ها نیست؛ بلکه صرفاً نفی کننده سلطه‌پذیری و بی‌ارادگی در برابر قدرت‌های امپریالستی شرقی و غربی است. بر همین اساس ایجاد روابط سازنده سیاسی بین جمهوری اسلامی ایران و سایر کشورهای دنیا امری مسبوق به سابقه و همواره در جریان به‌شمار می‌آید که در طول تاریخ پس از پیروزی انقلاب اسلامی، با فراز و نشیب‌ها و تغییراتی تاکتیکی و تکنیکی همراه بوده است. اما در این بین آمریکا جایگاهی خاص را به خود تخصیص داده است. خاص بودن این جایگاه الزاماً به معنای سودمند بودن یا سهل بودن برقراری ارتباط نیست؛ بلکه دقیقاً برعکس آن منظور است. روابط جمهوری اسلامی ایران و ایالات متحده آمریکا در بستر تاریخ سی و نه ساله گذشته همواره بر پایه تنش و دشمنی استوار بوده است که موجب گردیده علاوه بر ایجاد حساسیت در برقراری رابطه، نوعی نگاهی سلبی پذیرفته شده به آن نیز مورد قبول عام قرار گیرد. رهبر معظم انقلاب، اگرچه اولاً نسبت به برقراری روابط عادلانه و دوستانه و ثانیاً گسترش روابط مبتنی بر احترام متقابل و عزت ملّی با کشورهای دنیا رویکردی مثبت داشته‌اند و آن‌را نفی ننموده‌اند اما در مورد آمریکا استثناء قائل می‌شوند و آن‌را ناشدنی و مضر می‌دانند. این رویکرد نه حاصل سلیقه شخصی و نوعی نگاه خاص باشد بلکه برآمده از عینتی تاریخی است. طی دوران گذشته، برقراری روابط دیپلماتیک با آمریکا محتاطانه بررسی و گاهی هم عملیاتی شده است. شاهد مثال‌هایی که گاهاً تکذیب شده یا به واسطه محرمانه بودن فرای زمان انجام، آشکار شده‌اند. به هر تقدیر این روابط پرتنش و ادبیات غیردوستانه به دولت یازدهم رسیده است. در این جستار به بررسی سیاست خارجی دولت یازدهم و دستاورد آن در قبال آمریکا می‌پردازم تا با نگاهی عین رُسته به مفاهیم ذهن رُسته حاکم بر ادبیات میان ایران و آمریکا بپردازم.