سیّدمجتبی جلال‌زاده

منتشر شده در: بخش فارسی خبرگزاری دولتی روسیه (اسپوتنیک)

بازنشر: تابناک جوان | مجله اینترنتی خواندنی‌ها | فـردا

چند روز پیش یک فروند زیردریایی بیگانه در مرحله نهایی رزمایش ایران به نام اقتدار دریایی 99 مورد شناسایی و رصد قرار گرفت.

رسانه های ایران اعلام کردند که این زیردریایی که قصد نزدیک شدن به منطقه رزمایش نیروی دریایی ارتش در منطقه شمال اقیانوس هند را داشت، با شناسایی به موقع توسط بالگردهای ضد زیردریایی ایران مورد رصد قرار گرفت که پس از آگاهی از شناسایی خود، بلافاصله منطقه رزمایش را ترک کرد.

رزمایش اقتدار دریایی 99 نیروی دریایی ارتش ایران روز چهارشنبه در منطقه سواحل مکران و شمال اقیانوس هند با حضور یگان‌های سطحی، زیرسطحی و پروازی این نیرو آغاز شد و دیروز ادامه پیدا کرد.

درباره علت حضور این زیر دریایی با مجتبی جلال زاده، کارشناس مسائل بین الملل، سیاست آمریکا و سیاست خارجی ایران به گفتگو نشستیم.

آیا حضور این زیردریایی آمریکایی برای ایجاد تحریک بوده و یا اینکه آنها به خاطر کمبود اطلاعات از تسلیحات نظامی ایران این زیر دریایی را به این منطقه ارسال کرده بودند؟

حضور دریایی ایالات متحده آمریکا در قالب زیردریایی نظامی مورد تازه ای در منطقه خاورمیانه مخصوصا خیلج فارس نیست. شاید آخرین باری که خبری از حضور دریایی آمریکا در منطقه خلیج فارس بوده مربوط به چند هفته پیش و ورود ناو یو اس اس جورجیا مجهز به موشک های هدایت شوند و سوخت هسته ای و تحت تدابیر شدید نظامی به منطقه خلیج فارس است. اما وقتی که تاریخچه حضور نیروهای خارجی و فرامنطقه ای در خاورمیانه و مشخصا خلیج فارس را نگاه می کنیم این مورد را به خوبی می شود درک کرد که حضور این نیروها هیچگاه امنیت آفرین نبوده است. این موضوع در حالی است که تجربه تاریخی خلاف بیانیه و سیاست اعلامی نیروهای خارجی حاضر در منطقه  خلیج فارس بوده است اگر چه آنها دلیل حضور خودشان را تامین صلح و امنیت این آبراه مطرح می کنند اما همواره حضورشان پرتنش و غیر سازنده بوده است.

در خصوص مورد اخیر یعنی نزدیکی یک زیردریایی به منطقه محل انجام رزمایش نیروهای نظامی و مسلح جمهوری اسلامی ایران به طور کل می توانیم دلایل و موارد متعددی را برشماریم و به طور اخص می توان به دو دلیل عمده اشاره کرد.

اما بطور کل حضور نظامی مخصوصا حضور نظامی آمریکایی ها در خلیج فارس را چند علت می توانیم برای آن متصور باشیم.

نخست اینکه آنها با توجه به خصومت و پررنگ شدن وجه دشمنی در سیاست خارجی بین آمریکا و ایران به نوعی در صدد تحریک ایران باشند، تحریک ایران در ادامه محاصره نظامی و منطقه ای.

مورد دوم را می توان به بحث زنده نگه داشتن پروژه ایران هراسی مرتبط دانست و همچنین اطمینان خاطر به همپیمانان منطقه ای آنها که چشم امیدشان را برای تامین امنیت نه به داخل بلکه به خارج مرزها و نیروهای نظامی خارجی دوخته اند، همانند امارات، بحرین و عربستان.

مورد بعدی می توان به بحث ترس آمریکایی ها از انتقام سخت ایران در پی ترور ناجوانمردانه سردار سلیمانی فرمانده وقت سپاه قدس اشاره کرد که آنها به دنبال پیش بینی و یا حتی انجام ادغام متقابل یا پاسخ متناسب در صورت هر گونه انتقام از سوی ایران هستند.

مورد دیگر که دور از تصور نیست شناسایی امکانات نظامی، توان نظامی و سنجش تکنولوژی نظامی در ایران است.

این موارد به طور کل مطرح شد اما در مورد اخیر هم ما می توانیم به این نکته اشاره کنیم که با توجه به شرایط بین المللی و با توجه به شکاف و نابسامانی سیاسی اجتماعی در داخل خاک آمریکا اگر این زیردریایی بیگانه آمریکایی باشد بعید بنظر می رسد که برای هرگونه درگیری حتی محدود نظامی به منطقه رزمایش نزدیک شده باشد. بهترین دلیل حضور این زیردریایی در آن منطقه بحث شناسایی و محک توان نظامی ایران بدانیم.