سیّدمجتبی جلال‌زاده

منتشر شده در: خبرگزاری دولتی روسیه (اسپوتنیک)

بازنشر: اکوبورس

دونالد ترامپ در کنفرانس مطبوعاتی در کاخ سفید اعلام کرد که یک ماه بعد از پیروزی مجدد در انتخابات آمریکا با ایران توافق خواهد کرد.

دونالد ترامپ رئیس جمهور آمریکا که اخیرا با افت شدید محبوبیت خود در جامعه آمریکا و درست چند ماه مانده به انتخابات ریاست جمهوری مواجه شده، در این جلسه وعده می دهد که در صورت پیروزی در انتخابات ماه نوامبر ظرف ۴ هفته با ایران توافق کند.

دونالد ترامپ رئیس جمهور آمریکا که اخیرا با افت شدید محبوبیت خود در جامعه آمریکا و درست چند ماه مانده به انتخابات ریاست جمهوری مواجه شده، در این جلسه وعده می دهد که در صورت پیروزی در انتخابات ماه نوامبر ظرف ۴ هفته با ایران توافق کند.

مجتبی جلال‌زاده کارشناس مسائل بین‌الملل، سیاست آمریکا و سیاست خارجی ایران در گفتگو با خبرنگار اسپوتنیک این طرح ترامپ تحلیل و بررسی می کند.

آیا اجرای این سناریوی ترامپ در واقعیت ممکن است یا فقط یک شعار انتخاباتی ست؟

آنچه که به خوبی طی سالهای گذشته برای تحلیل گران مسائل بین الملل و سیاست خارجی ایالات متحده آمریکا مشخص شده، این است که روابط ایالات متحده با ایران یک متغیر تاثیر گذار است. همانطور که می بینیم  در دوره ی ریاست جمهوری اوباما میراث ماندگار سیاست خارجی ریاست جمهوری به توافق با ایران یعنی برجام تعلق گرفت و در دوره ی کنونی و در ماه های اخیر ، توافق و مذاکره ترامپ و یا آنچه که سران جمهوری اسلامی ایران از آن یاد می کنند یعنی «عکس یادگاری ترامپ با مقامات ایرانی» به عنوان برگ برنده در انتخابات ۲۰۲۰ ایالات متحده آمریکا قلمداد می شود. آنچه که مسلم است رهیافت حداکثری ترامپ بعد از خروج از برجام و فشار حداکثری بر ایران برای انجام یک توافق جدید کاملا شکست خورده است، همانطور که می بینیم از یک سو قدرت های بزرگ نظیر چین و روسیه در پی انعقاد قراردادهای بلند مدت تجاری و استراتژیکی با ایران هستند و از سوی دیگر طرح های ضد ایرانی آمریکا در مجامع بین المللی به طور مثال گمانه زنی ها درباره عدم موفقیت تمدید تحریم تسلیحاتی ایران و وتوی روسیه و چین در سازمان ملل را شاهد هستیم. در وجهه داخلی هم می بینیم که برایان هوک در نوک حملات به ایران کنار گذاشته می شود. چرا که نتوانسته ماموریت خود را به درستی انجام دهد. اما اینکه آیا می توان طی یک ماه به این دستاورد رسید، اگر چه تاریخ روابط بین الملل به ندرت با چنین امری مواجه بوده، ولی در خصوص ایران و با توجه به مذاکرات۱۲ ساله برجام و حضور بازیگرانی غیر از ایالات متحده نظیر قدرت های اروپایی و از طرف دیگر چین و روسیه چندان امکان پذیر به نظر نمی رسد. پس می توانیم این موضوع را به عنوان یک ژست انتخاباتی از سوی ترامپ برای جبران کردن گوشه ای از ریزش محبوبیتش در جامعه در نظر بگیریم. همانطور که شاهد هستیم در نظرسنجی هایی که هفته های اخیر منتشر شده محبوبیت و رای آقای ترامپ ریزش معناداری داشته است، اکنون با وعده های انتخاباتی و گره زدن آبروی از دست رفته ترامپ در چارچوب های مختلف من جمله توافق با ایران به دنبال بازگرداندن محبوبیت خودش و شانس پیروزی در انتخابات پیش رو است.

اما اگر نگاهی خوشبینانه به این سناریوی ترامپ داشته باشیم ، ایران با رعایت چه شرایطی پشت میز مذاکره با آمریکا خواهد نشست؟ آیا ایران برای تحقق این سناریو گام بر می دارد؟

در نگاه اول به نظر می رسد که مطرح کردن موضوع توافق با ایران توسط ترامپ به این دلیل است که نمی خواهد از برنامه دموکرات ها جا بماند.  به طور مثال شعار انتخاباتی بایدن که می گوید به برجام بازمی گردیم و یا سندی که توسط دموکرات در چند هفته پیش منتشر شد و در آن ادامه توافق برجام با ایران و عدم براندازی در ایران را تضمین می کند. اما آنچه که ایرانی ها از تجربه برجام برایشان به یادگار مانده قطعا مذاکرات را جدی تر و سختگیرانه تر در آینده انجام خواهند داد البته اگر مذاکراتی صورت بگیرد. و شاید به حقیقت پیوستن چنین مذاکره ای دور از ذهن و رویایی نیست. اگر ایرانی ها بخواهند به میز مذاکره بازگردند تجربه عهد شکنی ایالات متحده آمریکا و ناتوانی حمایتی اروپا را قطعا به ذهن خواهند داشت. در کوتاه زمان برای بازگشت ایران به میز مذاکره نشان دادن حسن نیت طرف های مذاکره کننده چه آمریکا به تنهایی و کنسرسیومی از کشورها این است که تحریم های علیه ایران را که در برجام بر لغو آنها تاکید شده، مجددا ملغی نمایند و تحریم های یکجانبه آمریکا نیز اعمال نشود. به عنوان یک مشوق و راستی آزمایی ایرانی ها آنرا در نظر بگیرند. چرا که ادامه راه بسیار دشوار است و آمریکایی حداقل در دوره ترامپ در اوج  این موضوع به سر می برند که به هیچ توافق بین المللی پایبند نیستند، چه توافق با ایران و چه کشورهای دیگر دنیا در چارچوب معاهدات بین المللی.