سیّدمجتبی جلال‌زاده

در این گفت‌وگو پیرامون ادعای مایک پمپئو مبنی بر اجرایی شدن «مکانیسم ماشه» و احیای تحریم تسلیحاتی ایران صحبت کردم:

🔸مکانیسم ماشه یا همان اسنپ‌بک، مکانیسمی پیش‌گیرانه و در بُعدی تنبیه‌گرایان برای ایران ذیل توافق برجام است.

🔸پنج کشور عضو دائم شورای امنیت سازمان ملل با استفاده از «وتو» می‌توانند تحریم‌های پیشابرجام که به موجب قطع‌نامه 2231 تعلیق شده را بازگردانند.

🔸ایالات متحده آمریکا به‌واسطه کنارگذاشتن یا به تعبیر دیگر خروج از برجام، نمی‌تواند مکانیسم ماشه را اجرایی کند.

🔸درواقع اداعای آمریکا در این مورد ادامه ژست‌های متهورانه پمپئو می‌باشد.

🔸اداعای آمریکا جنبه حقوقی نداشته و در چارچوب منشور سازمان ملل هم پذیرفته نیست.

🔸آن‌چه که در عرصه سیاست خارجی آمریکا علیه ایران در حال شکل‌گیری است، عدم توانایی اجماع‌سازی دنیا علیه ایران و عدم اقناع هم‌پیمانان خودشان در این زمینه است.

🔸همان‌طور که شاهد بودیم هیچ‌کدام از قدرت‌های بزرگ در مکانیسم ماشه و تحریم‌های مربوط به آن با ایالات متحده آمریکا همراه نشدند.

🔸در خصوص نوع برخورد کشورها با این اقدام آمریکا، می‌توان به سه دسته کشور اشاره کرد:
🔺گروه اول کشورهای کوچک هستند که قدرت چندانی در عرصه بین‌الملل ندارند و برای ایفای نقش و مطرح شدن زلف سیاست خارجی‌شان را به سیاست خارجی آمریکا گره زده‌اند.
🔺گروه دوم کشورهای اروپایی و مشخصاً بریتانیا، آلمان و فرانسه هستند. این گروه در سیاست‌های اعلامی با آمریکا همراه نیستند اما در سیاست‌های اعمالی خود را با آمریکا همراه می‌سازند. اروپا به دنبال اغوای ایران از طریق وعده‌های اقتصادی نظیر اینستکس هستند با هدف حفظ جمهوری اسلامی ایران در برجام.
🔺گروه سوم چین و روسیه هستند؛ این کشورها خودشان را پایبند به تبعیت از آمریکا نمی‌دانند و بارها مخالفت خود را با سیاست‌های آمریکا علیه ایران اعلام کرده‌اند.

🔸روس‌ها از طریق فروش تسلیحات متعارف دفاعی و چینی‌ها از طریق تجارت و صادرات کالا‌های مورد نیاز به ایران می‌توانند دو ستون دورزدن تحریم‌های آمریکا و بی‌اثری آن‌را در پی داشته باشد.

🔸ایالات متحده آمریکا نتوانست از طریق سازمان ملل و از مجرای حقوق بین‌الملل مکانیسم ماشه رافعال کند. از بعد دیپلماتیک این یک برد برای جمهوری اسلامی محسوب می‌شود.

🔸ایالات متحده در مقابله با جمهوری اسلامی ایران، تنهاست. متحدان اروپایی و روابط فراآتلانتیکی هم نتوانست به داد آمریکا برسد.

🔸صحبت از مکانیسم ماشه از سوی پمپئو صرفاً مصرف داخلی و انتخاباتی دارد.