سیّدمجتبی جلال‌زاده

منتشر شده در: خبرگزاری دولتی روسیه (اسپوتنیک)

آنچه در هفته‌های گذشته تحت عنوان تلاش ایالات متحده برای بازگرداندن تحریم‌های ماقبل برجام علیه ایران شاهد بودیم، در واقع آخرین تلاش ترامپ برای کسب آبروی از دسترفته خود است.

کلی کرافت، نماینده آمریکا در سازمان ملل در واکنش به مخالفت اکثریت قاطع اعضای شورای امنیت با درخواست ایالات متحده برای بازگرداندن تحریم‌ها علیه ایران اظهار داشت: آندسته از اعضای شورای امنیت که از حمایت واشنگتن برای بازگرداندن تحریم‌ها علیه ایران خودداری کردند، با تروریست‌ها در یک صف قرار گرفتند.

این بیانیه کرافت در حالی مطرح می‌شود که در روز سه شنبه فرانسه، آلمان، انگلیس، چین، روسیه، آفریقای جنوبی و سایر کشورها تقاضای ایالات متحده برای بازگرداندن تحریم‌ها علیه ایران تحت قطعنامه 2231 را قانونی ندانسته و اعلام داشتند از آنجایی که آمریکا از برجام خارج شده است، حق فعال سازی مکانیزم ماشه را ندارد.

مجتبی جلال زاده، کارشناس مسائل بین الملل، سیاست آمریکا و سیاست خارجی ایران در گفتگو با خبرنگار اسپوتنیک به تحلیل و بررسی اتفاقات رویداده و واکنش ایالات متحده پرداخته است که مشروح آن در ذیل تقدیمتان می‌گردد.

اسپوتنیک: ارزیابی شما از علت تلاش ایالات متحده برای بازگرداندن تحریم‌ها علیه ایران چیست؟

آنچه طی دو هفته گذشته تحت عنوان جنجالی که ایالات متحده پیرامون بحث مکانیزم ماشه و برگرداندن تحریم‌های ماقبل برجام از طریق شورای امنیت شاهد بودیم در واقع آخرین تلاش ترامپ برای کسب آبروی از دست رفته خود در داخل آمریکا و عرض اندام برای متحدان منطقه‌ای و فرامنطقه‌ای بود؛ اما آنچه در عمل رخ داد این بود که ما شاهد آن بودیم که ایالات متحده نتوانست بر یکجانبه گرایی خود بر علیه ایران کاری از پیش ببرد و ما در روابط بین الملل معدود موردی است که شاهد آن هستیم که حقوق بین الملل بر سیاست بین الملل پیشی گرفته است. در اصل آمریکا بر خلاف ادوار گذشته نتوانست بر خواست خود از طریق مجامع بین المللی لباس قانونی بپوشاند و آن را بر کشور ثالث که در این مورد جمهوری اسلامی ایران بود تحمیل بکند. پیش از این ما رفتار یکجانبه آمریکا در حمله به افغانستان در چارچوب مصوبه شورای امنیت سازمان ملل متحد را به خاطر داریم.

در واقع پس از جنگ جهانی دوم همواره سیاست خارجی آمریکا بین دو اصل یکجانبه گرایی و چند جانبه گرایی در نوسان بوده است. ما در دوره پیش از آقای ترامپ شاهد چند جانبه گرایی آمریکا بودیم که ماحصل آن اعمال فشارهای زیاد بر ایران در نتیجه اجماع سازی جهانی بود اما روشی که اکنون ترامپ به دنبال آن است، زنده کردن مجدد اجماع جهانی در راستای فشار حداکثری علیه ایران و کشاندن ایران پای میز مذاکره جدید است. اما آنچه در عمل شاهد آن هستیم این است که حتی شرکای اروپایی آمریکا و سایر قدرت‌ها نظیر روسیه و چین، حاضر به همراهی آمریکا نشدند و دلیل آن هم سیاست‌های غلط ایالات متحده، افول جهانی این کشور و سیاست‌های اشتباه خارجی ترامپ در قبال متحدان خارجی خود بوده است.

برای دونالد ترامپ به روشنی از ابتدا هم مشخص بود که بازگشت تحریم‌ها ذیل قطعنامه 2231 و به بهانه نقض برجام توسط ایران ثمری نخواهد داشت اما برای مانور سیاسی با توجه به نزدیکی انتخابات آمریکا دست به این کار زد. اما ما شاهد آن بودیم که آمریکا دیگر توانایی اجماع سازی و همراه سازی کشورهای بزرگ را ندارد و دیدیم که تنها یک کشور کوچک به نام جمهوری دومینیکن با اقدام فراقانونی ایالات متحده همراه شد.

اسپوتنیک: ارزیابی شما از واکنش آمریکا به مخالفت اعضای شورای امنیت با درخواست ایالات متحده برای بازگرداندن تحریم‌ها علیه ایران چیست؟

واکنش ایالات متحده به عدم همراهی متحدین و سایر اعضای شورای امنیت به تصمیم واشنگتن، یک واکنش تند و از سر انفعال هست. چرا که آمریکا نمی‌تواند با تمام کشورهای دنیا وارد جنگ سیاسی یا اقتصادی شود و این کشور پیام عصبانیت خود را از طریق نماینده آمریکا در سازمان ملل اعلام داشته است. ضمن اینکه ترامپ همواره در خصوص ایران سیاست اعمال فشار ایران هراسی را در دستور کار داشته است، میدانیم بر اساس قانونی که در آمریکا به قانون 2001 معروف است و اختیارات ویژه‌ای را به رئیس جمهور در خصوص استفاده از نیروی نظامی برای سرکوب تروریست‌ها در هر نقطه از جهان می‌دهد، هر از چندگاهی پیوند زدن ایران با گروه‌های تروریستی در دستور کار سیاست خارجه آمریکا و دستیاران ترامپ قرار می‌گیرد و این موضوعی است که تاکنون مورد اقبال جامعه بین الملل قرار نگرفته است و شواهد متقنی نیز برای آن وجود ندارد. بیشتر به نظر می‌رسد که صحبت‌های اخیر دولتمردان آمریکا برای تروریست خواندن ایران در چارچوب ایران هراسی و ارسال پالس‌های عصبانیت آمریکا به دول بین المللی است.